Post Modern Tarihçilik | Tarihi Değiştiren Askerler
Esma Yılmaz [1]
Popüler tarih kitapları “tarih meraklılarına hitap eden, tarihi kolay anlaşılabilir hale getiren, ilgi çeken yorumlarla sevdiren ve yeni kuşaklara tarih zevki aşılayan” kitaplardır. Tarihin ilgilenmediği ayrıntıları ve tarihteki günlük yaşamı gündeme getirmesi nedeniyle aranır hale gelen bu kitaplar, rahat ve çekici anlatımları sayesinde okura daha anlaşılır ve çarpıcı bir tarih sunar. Popüler tarihe rağbet her zaman fazla olduğundan bu sahada pek çok kitap yazıldı. Ancak bu kitaplar arasında bir seri var ki tarihi gerçekliği koruması ve okuyucunun ilgisini diri tutmak adına girilen magazinellik dalgasına kapılmaması yönüyle diğerlerinden ayrılıyor. Ali Çimen’in kaleme aldığı, Timaş Yayınları’ndan çıkan “Tarihi Değiştirenler Serisi”.
Çimen Farkı
1971 yılında Üsküdar’da doğan, Turizm Otelcilik ve İngiliz Dili Edebiyatı bölümlerinden mezun olan Çimen; şimdilerde 25. yılını geride bıraktığı gazetecilik hayatına henüz üniversite öğrencisi iken başladı. Zaman ve Euronews gazetelerinde Dış Haberler ve Haber Merkezi bünyesinde çevirmen, muhabir, redaktör ve editör olarak çalıştı. Haber yapmak için sık sık değişik ülkelere seyahatlerde bulunması ona dünyada tarihin nasıl ele alındığını görme fırsatı sundu. Bu süre zarfında elde ettiği hamasetten uzak, objektif, olaylar arasında neden sonuç ilişkisi kurarak tarihe yaklaşma perspektifinin Türkiye’deki tarih kitaplarında bulunmadığını fark etti. Gazeteciliğin verdiği gerçekleri ortaya çıkarma aşkı ile tarih sevgisi birleşince dünyayı değiştiren olaylar, konuşmalar, kadınlar, savaşlar, liderler, askerler ve bu gibi konu başlıklarını ele aldığı on dört kitaplık bir seriye imza attı. Serinin bir diğer önemli özelliği ise kitapların aldığı geri dönüşler doğrultusunda değil, on dört kitabın her birinin hangi tarihte çıkarılacağının belirlenerek sistemli bir şekilde yayımlanması.
Tarihi Değiştiren Askerler ’de karakterleriyle, cesaretleriyle, dillere pelesenk olmuş sözleriyle, çağ açıp çağ kapatmalarıyla dünya tarihine damgasını vurmuş askerleri kronolojik sırayla ele alıyor Çimen. Sıranın gözetilmesi savaş tarihi boyunca kullanılan silahların, stratejilerin, yoluna baş koyulan ülkülerin ve diplomasi uygulamalarının geldiği noktayı görmeniz açısından fayda sağlıyor. Kitabı bitirdiğinizde zaman makinasıyla yolculuk yapmış gibi hissediyorsunuz. Onlarca ansiklopedi karıştırarak elde edebileceğiniz malumatı hızlı ve etraflıca öğrenmenizi sağlıyor.
Tarih Sahnesinin Başrollerini Tanıyın
Yazarın kitapta ilk sırada yer verdiği isim çok büyük meydan savaşları kazanmış parlak kariyerli bir asker değil. Savaşmadan kazanmak en büyük başarıdır” diyen, “Bing-Fa / Savaş Sanatı” isimli kitabıyla onlarca askere zaferler kazandıran Çinli stratejist: Sun Tzu. Tzu’nun “Eğer hem düşmanı hem de kendinizi iyi biliyorsanız yüzlerce savaşta yüzlerce kez kazanırsınız. Eğer kendinizi biliyor, düşmanı bilmiyorsanız, birini kazanır diğerini kaybedersiniz. Ne kendinizi ne de düşmanı biliyorsanız, her zaman kaybedersiniz” sözünden ilham alarak; zafer kazanmanın püf noktalarının strateji, istihbarat ve liderlik sanatı olduğuna dikkat çeken Çimen, kitabında yer verdiği isimlerin tam da bu niteliklerine parmak basıyor. Tarihi Değiştiren Askerler tarihin nasıl okunması gerektiğinin ip uçlarını veren iyi bir öğretmen de aslında. Bu yönü Türkiye’deki asker öğretmenlerin beğenisini kazanmış olacak ki Askeri Liseler ’de öğrencilere yardımcı kitap olarak okutuluyor. Şehir devletlerinin sivri mızraklarıyla varlık mücadelesi gösterdiği çağda Makedonya’dan yola çıkıp tüm dünyayı fethe kalkan İskender, filler üzerinde dağları aşan Kartaca Generalı Hannibal, “İhaneti severim ama hainlerden nefret ederim.” sözüyle adeta imtihan olan Sezar, Roma’nın kâbusu Attila, tozu dumana katan atların üstünde î’lâyı kelimetullah için kefeniyle meydanlara koşuşanlardan ; Haçlıların Kudüs iştahını kesen kumandan Selâhattin Eyyûbi ve girdiği hiçbir savaşı kaybetmeyen Allah’ın kılıcı Halid Bin Velid , Doğu Roma’yı yerle yeksan eden Fatih, ak yelkenleriyle Akdeniz’i Haçlılara dar eden Barbaros, Osmanlı’yı cihan imparatorluğu yapan Sultan Süleyman, kralcıları ezip İngiltere’yi süper güç yapan Cromwell, Napolyon’a denizlerde nefes aldırmayan Amiral Nelson, Büyük hayalleriyle büyük imparatorluğu küçülten Enver Paşa, çöken imparatorluğun subayı iken kurduğu devletin cumhurbaşkanı olan Mustafa Kemal, deniz altılarıyla, tanklarıyla, savaş uçaklarıyla kıtaları katliama boğanlardan; Amiral Yamomoto, David Eisenhower, Zhukov , Hitler ve daha fazlası.
Dünya tarihinde oldukça popüler, üzerlerine müstakil pek çok eserin kaleme alındığı bu isimleri bir de Çimen’in gazeteci gözünden okumak tarih meraklılarına farklı bir deneyim yaşatacaktır kuşkusuz. Zira gazeteciliğin verdiği; olayların en önemli noktalarını seçip kısa ve öz aktarma özelliği tarih yazıcılığına yol arkadaşlığı edince çok keyifli bir anlatım ortaya çıkartıyor. Çimen’in kalemi bu yönüyle hem tarihin güncelliğini koruyup dinamizmini artırıyor hem de olayların gerçeklikten sapmadan okuyucuya aktarılmasını sağlıyor. Yazarın vaat ettiği tarafsız bakış açısı hemen hemen her satırda kendisini hissettiriyor. Yaşadıkları dönemlerden bugüne kadar sürekli karşı karşıya getirilen ve partizan tavırlarla halkların arasında köklü tefrikalara yol açan görüşlerin baş rolleri olan isimlerden bahsederken bile objektifliğini koruyabiliyor. Henüz okul sıralarında tarih dersleriyle dünyayı okumaya çalışan öğrenciler ve dahi yetişkinler bu kitabı okuduklarında eminim bu zamana kadar okudukları birçok tarih kitabı arasında Tarihi Değiştiren Askerler’i farklı bir yere koyacaklardır.
- İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. esma.yilmaz.2017@ogr.iu.edu.tr (Bu yazı Young Academia ve İdeal Bilge Gençlik Spor ve İzcilik Kulübü Derneği iş birliğinde Prof. Dr. Hür Mahmut Yücer yönetiminde “Medeniyet kumaları Yazarlık Atölyesi” kapsamında üretilmiştir.)
