Macide Sündüs Motur [1]
Paulo Coelho, 1947 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro şehrinde
doğmuştur. Yazarlık kariyeri öncesinde, şarkı sözü yazarlığı
yapmıştır. Ayrıca oyuncu, gazeteci ve tiyatro yönetmeni olarak da
çalışmıştır. 1986 yılında, Hristiyanlar için tüm günahların
affedildiğine inanılan hac yolculuğunu yapmıştır.2 Yolculuk
deneyimlerine dayanarak yazdığı romanı Hac, 1987 yılında
okuyucu ile buluşmuştur. Coelho, Hac kitabında manevi bir uyanış
yaşadığını belirtmiştir. 1988 yılında yayınlanan Simyacı ile dünya
çapında ün kazanmıştır. Simyacı, “Yaşayan bir yazara ait en çok tercüme edilen kitap” özelliği
ile Guinness Dünya Rekorlar Kitabı’na girmiştir. Bugüne kadar kitapları 170 ülkede, 88 dilde
yayınlanmıştır.3 Yazar, ihtiyaç sahibi çocuklara ve yaşlılara yardım edilen bir enstitü
kurmuştur. Bununla birlikte, Coelho Dünya Ekonomik Forumu’nu düzenleyen Schwab
Vakfı’nın yönetim kurulunda yer almaktadır. Ayrıca, UNESCO’nun “Kültürlerarası
Diyaloglar” programında danışmanlık yapmaktadır.4
Simyacı, Endülüs’te çobanlık yapan Santiago’nun, gördüğü düşler üzerine Mısır piramitlerine
gidişini anlatmaktadır. Yolculuğunda Santiago’ya kılavuzluk yapacak ve kişisel menkıbesini
yaşayabilmesine yardımcı olacak kişi ise simyacıdır. Kitap, insanların anlam ve mutluluk
arayışını yansıtan bir romandır. Bu denli ilgi görmesinin sebebi, insanlığın ortak
noktalarındaki bu konulara değiniyor olmasıdır.
1
İstanbul Medipol Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (İngilizce)
Bölümü öğrencisi, 4.sınıf, macidemotur6@gmail.com
(Bu yazı Young Academia ve Server Genç Hanımlar Derneği iş birliğinde Dr. Kemal Yavuz Ataman
yönetiminde “Küresel Düşünme Yazarlık Atölyesi” kapsamında üretilmiştir.)
2 Hristiyanların Batı Avrupa’da başlayıp İspanya’nın Santiago de Compostela şehrinde biten geleneksel
hac yolculuğudur. İnanışa göre rotanın baştan sonra yürünmesi tüm günahların affedilmesine vesile
olur.
3 https://paulocoelhofoundation.com/paulo-coelho/books/ sitesinden 05.12.2021 tarihinde alınmıştır.
4 https://www.biyografi.info/kisi/paulo-coelho sitesinden 05.12.2021 tarihinde alınmıştır.
Santiago, on altı yaşına kadar papaz okuluna gitmiştir. Anne ve babası din adamı olmasını
istemektedir.
5 Fakat o, dünyayı dolaşmak, yeni yerler keşfetmek arzusu içindedir. Böylelikle
çoban olur. Görüldüğü üzere insanın çevresindeki kişiler kendisine başka yollar gösteriyor
olabilir. Burada da olduğu gibi kişi içindeki hakikat sesine kulak vermeyi bilmelidir. Bir gün
yaşlı bir adamla karşılaşır ve kişisel menkıbesini gerçekleştirme gücüyle hazinesini aramaya
koyulur. Hazinesinin Mısır piramitlerinde olduğu söylenir. Endülüs’ten Afrika’ya gider.
Afrika’da eşyaları çalınır. Sonrasında bir billuriye tüccarı ile karşılaşır ve onun yanında
çalışmaya başlar. Yaklaşık bir yılın sonunda yeteri kadar, hatta daha fazla parası vardır.
Kahramanın yolculuğu başka bir yönde ilerliyor gibi görünse de yaşananlar yolculuğun asıl
amacına hizmet etmektedir. Aynı zamanda yolcunun karşılaştığı olaylar varoluş gayesini
bulabilmesi için bir ipucu niteliği taşımaktadır. Santiago Mısır piramitlerine ulaşabilmek için
uzun bir çöl yolculuğu yapacaktır. Bir kervanla yolculuğa çıkar. Kabile savaşları sebebiyle bir
vahada durmaları gerekir. Orada simyacı ile tanışır. Simyacı yolun büyük bir kısmında
Santiago’ya kılavuzluk yapar. Bir ay boyunca çölde yolculuk yaparlar. Böylece, Santiago
piramitlere ulaşır. Buraya kadar aslında işaretleri takip ederek gelmiştir. Piramitleri gördüğü
anda ağlamaya başlar ve gözyaşının düştüğü yeri işaret olarak kabul eder. Kumulları kazmaya
başlar ama bir şey bulamaz. Yanına gelen birkaç adam onu hırpalamaya başlar ve adamlardan
biri rüyasından bahseder. Yolculuğun sırrı böylelikle ortaya çıkar ve Santiago adamın rüyasını
anlatmasıyla hazinesinin yerini öğrenmiş olur.
Yola Çıkmak
Gültürk Uysal’a (2018) göre yolculuk, kişinin kendini başka bir dünyada tasavvur etmesi ve
bunun sonucunda manevi bir tecrübe kazanmasıdır.6 Yolcu, tecrübeyi kazanabilmek için
çeşitli zorluklar ile karşılaşacak ve bu sayede olgunluğa erişecektir. Romanın kahramanının
içinde gezmek, keşfetmek arzusu vardır. Ailesi gibi rutin bir hayatı olmasını istememektedir.
Hayatın anlamı onun için gezip dolaşmaktır. Benliğinin sesini dinlemiştir. Koyunları ile
gezmeye dolaşmaya başlamıştır. Kahramanın yolculuğu, seçtiği yönde devam etmektedir.
5 Paulo Coelho, Simyacı, Can Yayınları, İstanbul 2018, s. 23.
6Alev Gültürk Uysal, “Paulo Coelho’nun Simyacı Romanının Kahramanın Sonsuz Yolculuğu
Bağlamında Çözümlenmesi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2018, 6/66, 2018, s. 630.
Her insanın benliği farklı istekler ve arzularla beraberdir. Bireyler benlikleri ve kendilik
değerleri ile kişisel menkıbelerini şekillendirir.7
“Tanrı, herkesin izlemesi gereken yolu yeryüzüne çizmiştir, yazmıştır. Senin yapman gereken,
senin için yazdıklarını okumak yalnızca.”8
İnsana seçme yeteneği verilmiştir.9
İyiyi de
seçilebilir, kötüyü de. Yolculukta yapılan seçimler ‘yeryüzüne yazılan’ yol ile aynı doğrultuda
olduğunda, hayat daha anlamlı olacaktır. “Ve çıktığın yolda keşfettiğin şeyin bir anlamı olması
için hazineni mutlaka bulmak zorundasın.”10 Hazineyi bulmak, kendini bulmaktır. Çünkü
hazineye ulaşabilmek için yolda birçok sınav verilmektedir. Hazine gerçekten isteniyorsa
yoldaki zorluklara karşı sabredilmeli, acele edilmemelidir ve kişinin isteğinde kararlı olması
gerekmektedir.
11
Şimdide Yolculuk
“Gizin kökü şimdidedir; şimdiye dikkat edecek olursan, onu iyileştirebilirsin. Ve şimdiyi
iyileştirebilirsen, daha sonra gelecek olan da iyi olacaktır.”12 İnsan, kendini keşfetme
yolculuğuna ne istediğini bilerek çıkmalıdır. Ne istediğini bilen insan, yolda emin adımlarla
ilerler. Benliğini keşfetme arzusu içindeki insan sadece hazineye ulaşabilmeyi değil, yolda
aldığı dersleri iyice öğrenebilmeyi de önemsemelidir.
13 Bundan dolayı yolcu, şimdiye dikkat
kesilmelidir. Çünkü elde olan sadece şimdidir. Yolculuğun geçmişi değişemeyeceği gibi
geleceğine de müdahale edilemez. İnsanların birçoğu ‘kendisine çizilmiş olan yolu
izlememektedir’.14 Geçmişin üzüntüsü, geleceğin kaygısı ile yaşamak şimdinin gücünü
zedeler. Bu durumda, insanların kendilerine çizilmiş olan yolu bulma ve izleme kabiliyeti
zayıflayabilmektedir. Benliğinin sesini dinleyen insanlar, şimdiyi iyileştirmeye odaklanmakta
ve yolculuk sırasında aldıkları dersler ile hazinelerine ulaşmak için çabalamaktadırlar. Kişisel
menkıbeyi bulabilmek ve onun yolunda ilerlemek, gerçek mutluluğu getirecektir. Gerçekte
mutlu olan insan, ‘içinde Tanrı’yı taşıyan insandır’.15
7 Dilek İlhan, “Paulo Coelho’nun Simyacı Adlı Romanında Mitolojik Açılımlar Kapsamında İnsan ve
Evren”, Uluslararası Mitoloji Sempozyumu, Bildiri Kitabı, 2019, s.265.
8 Coelho, a.g.e., s.45.
9
İlhan Kutluer, “İnsan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul 2000, C. 22, s. 321.
10 Coelho, a.g.e., s.138.
11 Coelho, a.g.e., s.112.
12 Coelho, a.g.e., s.125.
13 Coelho, a.g.e., s.155.
14 Coelho, a.g.e., s.154.
15 Coelho, a.g.e., s. 153.
Sonuç
Simyacı, benliğinin sesini dinleyen, varoluş amacını gerçekleştirme gücüne sahip bir çobanın,
Endülüs’ten Mısır’a olan yolculuğunu anlatan bir romandır. Çobanın varoluş gayesinin
izinde, yazar bu yolculuk ile her şeyin bir ve tek olduğunu anlatmaktadır. Yazarın ifadelerinin
anlaşılır ve etkileyici olduğunu söylemek mümkündür. Kitap lise çağından itibaren tüm
okurlara hitap edecek niteliktedir. Ek olarak, kitabın kendini bulmak ve varoluş amacını
gerçekleştirmek isteyen kişilere güzel bir bakış açısı sunduğunu söylemek mümkündür.
Kişiler kendi inanç sistemlerinin farkında olarak, kitaptaki olayları ve ifadeleri yorumlayabilir.
Romanın düşündürücü ve mistik hikâyesi yer yer okuyucuda merak uyandırabilmektedir. Bu
bağlamda, kişi kendi hayatını düşünme ve iç dünyasını dinleme fırsatı bulur. Ayrıca, kitabı
okuyacak çoğu kişinin yaşantılarına yol gösterecek cümleler ile karşılaşabileceğini söylemek
mümkündür.